Oba słowa użyte w tytule mają w powszechnym odczuciu zabarwienie kryminalne lub ( przedwojenno-) polityczne. Może jeszcze ktoś coś słyszał o sanacji jamy ustnej u dentysty… A co ma do tego alergologia? Otóż jeśli dziecko skarży się na nagłe kichanie i katar tudzież swędzenia okropne oczu albo świszczący oddech, a to wszystko dzieje się tuz po głaskaniu kota, lekarz zleci testy skórne aby potwierdzić ten właśnie rodzaj alergii. Czasami jednak wypadną one ujemnie! Można wówczas spróbować tzw. testów z krwi.

Jeśli i one zawiodą mamy do wyboru: uznać, że to było „nerwowe” lub zrobić „kontrolowany zakup choroby” czyli prowokację. Najlepiej opracowane są donosowe próby prowokacyjne. Dostarczają one rozstrzygających danych, a przy tym odznaczają się dość dużym bezpieczeństwem. Jak Państwo zauważyli nie piszę o bezpieczeństwie całkowitym, bo podczas niewinnego wąchania rękawiczki lateksowej, może zdarzyć się wstrząs niemal tak niebezpieczny jak po użądleniu przez osę. Czy zatem taka ( czasami niebezpieczna )próba ma sens ?. Mniej więcej tyle ile prowokacja policyjna! I zapewne jest mniej ryzykowna.

Dla wykonania prowokacji donosowej niezbędny jest właściwie rozrzedzony, świeży roztwór alergenu np. sierści lub pyłku- w zależności co podejrzewamy. Przed właściwym uczulaczem próbujemy nos sprowokować aerozolem wody z odrobiną soli kuchennej, tak dobrany by nie podrażniał tkanek.( w żargonie medycznym mówimy o soli fizjologicznej). Gdy pilotowe badanie zostanie zapisane a reakcja nie przekroczy umówionego progu, robimy cdn. Właśnie wtedy podajemy określoną dawkę uczulającego białka. I notujemy reakcję.

W przypadku pozytywnym odpowiedź pojawia się po kilku lub kilkunastu minutach, w pewnej proporcji od wielkości użytej „działki”. Chory odczuwa swędzenie, potrzebę kichania, uczucie zatkania nosa i katar. Medyczne przyrządy mierzą w tym samym czasie przepływ powierza lub dźwięku przez nos, opór nosa ( rynomanometria, rynometria akustyczna) czasami zmiany ciepłoty nosa ( termowizja), różnice w składzie wydzieliny (biochemia) a nawet ilość komórek w nosie ( cytologia).

O czym warto wiedzieć:

1. Alergiczna prowokacja donosowa może wywołać reakcję trwającą przez kilka godzin, a także zbyt silną ( napad astmy, spadek ciśnienia krwi).
2. Jak wspomniano, nie zawsze występuje zgodność prób donosowych i skórnych, ale bywa, że dopiero prowokacja ujawnia sprawcę naszego cierpienia.
3. Przed wykonaniem testu oddychania przez nos nie należy stosować tabletek antyalergicznych ok. 7 dni.
4. Dopiero po wykryciu co uczula, warto podjąć leczenie czyli sanację alergologiczną.